Lekker en goed zijn niet hetzelfde!

“Lekker en goed zijn niet hetzelfde!”

Onlangs liep ik met mijn vrouw en vrienden door de binnenstad van Wenen. Samen keken we door de ramen van het wereldberoemde hotel Sacher, gelegen achter de Weense Staatsopera aan de Kärntner Straße waar dagelijks rond de 800 ‘Original Sacher-Torten’ worden gebakken. Toen zei mijn vrouw dat ze deze taart niet lekker vindt. In het diepste van mijn Oostenrijkse hart beledigd antwoordde ik: en ik vind ‘jouw’ sauvignon blanc niet lekker. Waarop mijn vrouw wederom terugschoot: ‘maar die is wel goed!’ Wat volgde wil ik u als zeer gewaardeerde lezer van mijn wijncolumns besparen. Maar één ding is zeker: lekker en goed zijn niet hetzelfde.

Tussen de oren

Om lekker van niet lekker te kunnen onderscheiden maken wij gebruik van onze zintuigen. Het eerste wat we doen is kijken. Bevalt het uiterlijk ons niet, omdat er bijvoorbeeld een wild zwijn op het etiket staat, dan is het snel afgelopen en komt deze wildzwijnwijn zeker niet in onze boodschappentas. Als het etiket de kritische kijk van de kopende wijnfanaat overleefd heeft zijn er meteen nog meer hindernissen te nemen: het vooroordeel en de cultureel-emotionele achtergrond.
Een bekend vooroordeel is: ‘alle Duitse wijnen zijn zoet’ Alle? Echt alle? Heeft u ze allemaal geproefd? By the way - tegenwoordig zijn de meeste wijnen op ‘planet earth’ droog, omdat dit anno 2019 gewoon de trend is. Laatst zei een gast tijdens een wijnavond zelfs dat zijn vrouw van alle Italiaanse wijnen hoofdpijn krijgt. Dit zijn uitspraken waar ik echt stil van wordt. Goed, een beetje stil maar…
Aan de andere kant zou ook een echte Italiaanse fijnproever uit Toscane niet zo snel een Barolo uit Piemonte opentrekken, laat staan een wijn uit een ander land.

Neus en smaakpapillen

We gaan verder met onze neus. Een keuring door een zintuig, dat bij veel mensen niet tot slechts enkele procenten is ontwikkeld. Wat ruikt nou echt lekker? Is het de kattenpisgeur van sauvignon blanc? De rozen-lychee-potpourri van gewurztraminer? De geur van overrijpe abrikozen bij viognier uit de Noordelijke Rhône, of toch het animale van een Saint-Nicolas-de-Bourgueil uit de Loire? Een negatieve ervaring met een van bovengenoemde geuren blijft in onze hersenen vastgeprikt zitten. En er zijn duizenden verschillende geuren in wijnen te ontdekken.
Tenslotte zijn daar nog de smaakpapillen van onze tong. Hier onderscheidt de proever zoet en zuur, zout, bitter, umami en vettige smaken.
Dit alles bij elkaar zorgt ervoor hoe lekker wij een wijn vinden. Dit alles? Nee, wat ook meespeelt is hoe diep wij hiervoor in onze portemonnee moeten gaan duiken.
Al met al een zeer complex proces, hoewel menigeen onder ons binnen enkele seconden een oordeel weet te vellen…

Niet denken - proeven

Maar kan een wijn die iemand lekker vindt tegelijkertijd ook slecht zijn? Hier begint het echt spannend te worden. Ten eerste - heel belangrijk: laat iemand anders een wijn selecteren en inschenken waardoor u de fles niet kunt zien en ook niet weet waar die wijn vandaan komt. Dit noemen we blindproeven, dat maakt dat de zintuigen veel meer op scherp komen te staan. We zijn niet langer positief of negatief bevooroordeeld. Natuurlijk hebben we nog steeds te maken met geuren en smaken die wij meer of minder lekker vinden. Probeer dit ‘gevoel’ even aan de kant te zetten, het uit te schakelen. U zult zich afvragen waarom al die moeite? Als ik iets niet lekker vind dan vind ik het later ook niet lekker, toch?! Ik mag graag uw horizon wat verbreden.

Proeven, een oefening
Gun uzelf voor deze oefening ongeveer tien minuten de tijd en proef aandachtig. Welke aroma’s zijn te herkennen? Probeer op zijn minst vijf verschillende aroma’s te omschrijven. Komen de aroma’s uit meerdere aromagroepen, zoals bijvoorbeeld zwart fruit, rood fruit, specerijen? Meer aromagroepen betekenen een hogere kwaliteit.
Is de wijn zoet, zo ja, hoe zoet? Zuur - licht of superfris? Is er een bittertje, tannine’s bij rode wijnen, zijn ze zacht of stroef? En de body: is de wijn licht als een veertje in de wind of zwaar en stevig als een rots in de branding?
Is alles even sterk, dan is de wijn in balans. Is er een onderdeel wat dominant aanwezig is, bijvoorbeeld alcohol, dan is de wijn niet in balans en daardoor minder goed.
Hoe langer de aroma’s blijven ‘hangen’, hoe beter de kwaliteit van de wijn. De afdronk van sommige topwijnen is zo lang dat u nog minuten nadat u de wijn heeft geproefd de smaak in de mond heeft. Een belevenis!
Door deze oefening, het aandachtig proeven van wijnen, ga je steeds meer open staan voor de oneindige diversiteit van wijn en laat u zich niet laat beperken tot enkel lekker of niet lekker. Uiteindelijk is wijn al duizenden jaren een cultuurgoed, dat uit het DNA van onze beschaving niet weg te denken valt.

Huwelijk

Mijn vrouw en ik zijn trouwens nog steeds getrouwd en gelukkig. Zij drinkt sauvignon blanc en ik eet graag een groot stuk ‘Original Sacher-Torte’, met ongezoete slagroom.(LEKKER)!