Das österreichische Rotweinwunder!

Vooraf aan iedereen die bij de ‘pakkende’ titel van mijn artikel meteen het zweet op het gezicht drijft: Geen paniek! Er is nog steeds voldoende witte wijn van de grüner veltliner, of hoe wij in Oostenrijk deze druif soms ook nog willen noemen - Weissgipfler!

WONDEREN EN SCHANDALEN

En toch wil ik het vandaag over het ‘rode wijn wonder’ van de jaren negentig van de afgelopen eeuw hebben. Omdat dit wonder er mede voor heeft gezorgd dat het kleine wijn- land Oostenrijk - qua wijngaardareaal niet eens de helft van Bordeaux - als een feniks is herrezen uit zijn as. Zoals meestal is het uitgangspunt van een wonder een catastrofe. Deze catastrofe was het glycol schandaal van 1985 waarbij een aantal malafide wijnproducenten diethyleenglycol (een stroperige zoete alcohol) met eenvoudige zoete wijnen mengden om deze nóg zoeter te maken en zo de wijnen meer body en textuur kregen. Hierdoor kon je simpele zoete wijnen voor meer geld verkopen. Slim bedacht; maar het is uiteraard een vervalsing. Toen ook nog bleek dat diet- hyleenglycol giftig is en in de productie van antivries werd gebruikt was het schandaal een feit. Gelukkig overleed er niemand, maar het was een doodssteek voor de Oostenrijkse wijnen en zo kelderden de export. Zelf de zo trouwe Oostenrijker wilde even niet meer weten van Weissgipfler.

VANDAAG IS ROOD

Het is 2019 en lang vervlogen zijn de tijden van vervalsing. Na het implementeren
van de strengste wijnwet ter wereld en het oprichten van de Oostenrijkse wijnmarke- ting in 1986 blies een andere wind door de wijngaarden van het Alpenland. U leest het goed: niemand op deze planeet contro- leert wijnen strenger dan de Oostenrijkse staat, en dit al meer dan 30 jaar. Maar u kunt wetten invoeren zoveel als u wilt. Als niemand de voordelen ervan begrijpt is alle werk voor niets. Daarom werd in 1991 de Oostenrijkse Weinakademie opgericht. De inmiddels grootste wijnschool op het continent met als hoogst haalbare titel de gerenommeerde ‘Weinakademiker’ geeft wijnonderwijs door heel Europa en heeft sinds kort ook een samenwerking met Dé internationale wijnopleider van Nederland, de Wijnstudio en werelds belangrijkste aanbieder van internationale wijncursussen, de Britse WSET. Terug naar het wonder. Een kleine groep wijnproducenten waar- onder Ernst Triebaumer uit Rust en Paul Achs uit Gols - beide gelegen in de meest oostelijke provincie Burgenland, de plek waar de wijnschandaal zich grotendeels afspeelde - gingen een andere koers varen. Een compleet andere koers. Weg van conventionele wijnbouw en massawijnen. Een nieuwe weg met een nieuwe kleur in het witte Oostenrijk... ROOD.

GROENE LANDBOUW EN ZWARTE AARDE

De Triebaumers zijn al sinds 1691 gevestigd in Rust en staan garant voor topwijnen, met name van de blauwe blaufränkisch druif. Deze hechte familie is bijna 100% zelfvoorzienend en heeft enorm veel respect voor de flora en fauna om hen heen. De stroom wordt zelf verwekt, het water voor het koelen van wijnen tijdens de gisting komt uit een eigen bron en wordt aansluitend weer volledig aan de natuur teruggegeven. In de wijngaarden 'helpt' een kudde schapen met het ontbladeren, maaien en creëren van een laag humus. Ook gebruiken de Triebaumers een eeuwenoude techniek: terra preta, ofwel zwarte aarde. De indianen in het Amazonegebied gebruikten deze techniek om uit planten in hun omgeving houtskool te maken waardoor tot wel 9% aan koolstof kan worden opgeslagen en zijn weg terugvindt naar de bodem.. Duurzaamheid als sleutel tot succes.

ZONNIG BLAUW

De blaufränkisch van wijngaard Mariental is het ‘levende’ bewijs van het nieuwe succes en behoort met regelmaat tot de beste rode wijnen van Oostenrijk. Paul Achs is een echte volbloed wijnboer. Hij wil hetgeen in de wijngaard gebeurt met zo min mogelijk ingrijpende maatregelen - daarom noemen wij dit ook “wijn maken” - op de fles brengen. Paul werkt volgens de leer van de Oostenrijkse antroposoof, esotericus, wetenschapper en filosoof Rudolf Steiner - de ‘godfather’ van de biologisch-dynamische land- en daardoor ook wijnbouw. Het wijngoed is sinds 2006 biodynamisch gecertificeerd. In geen andere provincie in Oostenrijk schijnt de zon langer en krachtiger, daardoor is het vanzelfsprekend dat blauwe druiven met 80% de toon aangeven. Deze druiven zijn blauer zweigelt, blaufränkisch en sankt laurent. De wijnen van Paul hebben een eigen indentiteit en elke wijn proeft anders. Iets wat veel ‘gemaakte’ wijnen niet hebben!

Mede door families als de Triebaumer’s en Paul Achs is de productie van rode wijnen
in Oostenrijk gegroeid tot een aandeel van meer dan 30% van de totale wijnproductie van rond 330 miljoen flessen per jaar. Dat is overigens precies het aantal flessen wijn dat de Oostenrijkers per jaar consumeren. Gelukkig drinken ze ook nog wel eens een wijntje uit het buitenland, anders zou er voor ons in Limburg niets overblijven. Het kwaliteitsdenken en het permanente verbeteren omtrent de duurzaamheid zijn de drijfveren van ‘Weinbauern’ zoals de Triebaumers en Paul Achs. Misschien bevalt mij daarom de Oostenrijkse term wijnboer beter dan de Nederlandse vertaling wijnmaker. Want een goede boer die maakt feitelijk niets, die laat het maken aan de natuur over en zorgt ervoor dat hetgeen uit de grond komt op zijn best terecht komt, in dit geval op fles.

Ten slotte wens ik u nog een fijne zomer en geniet van heerlijke wijnen. Vraag tussendoor aan de sommelier of de winkelier hoe duurzaam de wijnen zijn gepro- duceerd, want vergeet niet: SAVE THE PLANET - IT’S THE ONLY ONE WITH WINE!