Als een meer of minder geschoolde wijnneus over ‘Nieuwe Wereld wijnen’ spreekt dan bedoelt hij vergiste druivensappen die afkomstig zijn van een groot areaal aan wijngaarden verspreid over tienduizenden kilometers. Wijngaarden die grotendeels ten zuiden van de evenaar te vinden zijn en door Europese ontdekkingsreizigers pas vanaf de 16eeuw op onze nog beperkte wereldkaart toegevoegd konden worden. De belangrijkste hiervan zijn Australië en Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika en Zuid-Amerika. Maar ook wijngaarden gelegen op dezelfde breedtegraden als veel Europese wijnstok-dragende hellingen liggen in het nieuwe werelddeel, met name de zonovergoten valleys van Californië. De kolonisten hadden in het begin vooral een religieuze motivatie om wijn te maken, namelijk miswijn voor hun liturgie tijdens de eucharistievieringen.

ANDERE WERELD

In gesprek met dé Nederlandse Nieuwe Wereld expert, Master of Wine en Wijnstudio-docent Cees van Casteren werd duidelijk waarom de Nieuwe Wereld beter als een ‘andere’ wereld kan worden beschouwd. Er is namelijk een cruciaal verschil tussen wijngaarden in de twee werelden. En dit verschil maakt ons wereldontdekkers meteen duidelijk hoe klein onze invloed op het geheel eigenlijk is. Want het verschil ligt in de natuurlijke factoren afkomstig van moeder aarde. Wijngaarden in Europa hebben over het algemeen koelere temperaturen dan wijngaarden in de Nieuwe Wereld en profiteren van de warme golfstroom die het klimaat in kustregio’s matigt. In de Nieuwe Wereld is dit precies andersom en is het landinwaarts vaak te warm voor een succesvolle wijnbouw. Daardoor worden druiven in de Nieuwe Wereld rijper (vaak overrijp) en ontwikkelen intensere smaken, die rechtstreeks van de druif afkomstig zijn. Een goed voorbeeld hiervan is sauvignon blanc. De hyper-aromatische Nieuw-Zeelandse versies van uit het glas stuivende passievruchten-explosieven hebben wereldwijd in no time een grote groep fans weten te bereiken.

HIGH TECH WIJN

Toch is de Nieuwe Wereld helemaal niet zo nieuw! In Bolivia zijn wijngaarden door de Spanjaarden met oerrassen aangeplant, waarvan nog steeds wijnen geproduceerd worden. Druivenrassen die in Europa allang vervangen zijn door nieuwe rassen of kruisingen. Of wat denkt u van Constantia? Deze beroemde zoete wijn uit Zuid-Afrika was in Europese koningshuizen al honderden jaren geleden populairder dan Château d’Yquem, Tokaj of Madeira. Anno 2018 is de technologische achterstand van enkele decennia geleden door wijnmakers in de Nieuwe Wereld helemaal ingehaald. Zo gebruikt het bekende wijngoed Mondavi in Californië infraroodbeelden die door NASA aan hun plukmachines worden doorgegeven om alleen de rijpste druiven te plukken en het minder rijpe fruit op een later moment te oogsten. Spooky? No, just winemaking in the 21st Century. Want een gedreven wijnmaker wil alleen rijpe en gezonde druiven in zijn gistkuip welkom heten om tot wijn te verwerken.

BLINDPROEVERIJ NIEUWE WERELD

Omdat zich de waarheid meestal alleen achter het etiket verstopt, organiseerden wij op 2 mei jongstleden een blindproeverij op het schitterende terras van restaurant De Haselderhof in Valkenburg met een aantal horeca professionals om naar hun meningen en ervaringen te vragen m.b.t. Nieuwe Wereld wijnen. Aan de proeftafel verschenen vanuit Château Sint Gerlach maître-sommelier Sven Ney, van kasteel Elsloo maître Ronnie van Nulck en van Château Neercanne sommelier Dominique Jacobs. Van de Limburgse zon genietend waanden wij ons in het verre zuiden en startten wij met een klassieke vergelijking: sauvignon blanc vertegenwoordigd door een witte Sancerre uit Frankrijk van de jaargang 2016 tegenover een Nieuw-Zeelandse Marlbourough van 2017. De Nieuwe Wereld kwam zoals verwacht uit het glas springend, met een intens passievruchtenaroma, maar zeer eenzijdig: “elke slok smaakt hetzelfde, wel meteen herkenbaar.” “De andere (Franse) wordt met de slok beter.”

NIEUW TEGENOVER OUD

Aansluitend een meer uitdagende tegenstelling voor de getrainde wijnneuzen: twee houtgerijpte chardonnays uit mediterrane wijngaarden. De eerste een Cachapoal uit Maipo Valley in Chile van het jaar 2012 versus een bloedjonge Zuid-Franse krachtpatser uit 2017. Hier dreven de meningen zeer uit elkaar. “Meer fruit en meer in balans” wordt gezegd over de Franse, “overdreven veel hout” wordt aan het Chileense etiket geplakt. “Veel tropisch fruit heeft de linker (de Franse), die moet uit de Nieuwe Wereld komen.” Een zeer spannende vergelijking volgde met een rode Château Bellevue uit de Médoc van 2015 (eindelijk weer eens een goede jaargang in Bordeaux!) tegen een cépage cabernet sauvignon uit Cachapoal uit Maipo Valley in Chile van het jaar 2011. “Het is alsof een Europese sportwagen tegen een Ford Mustang racet.” “Meer alcohol en een zoetje” wordt aan de Nieuwe Wereld opnieuw toegewezen. “De Oude Wereld wijnen hebben doorgaans meer tijd nodig om zich te openen.” Als laatste ‘flight’ een rode Syrah uit Oostenrijk van het topjaar 2015 in vergelijking met een Shiraz uit de beroemde Barossa Valley in Zuid-Australië uit 2012. “Minder complex” horen wij over de wijn uit de Nieuwe Wereld. “Veel smaak en elegant. Dit zou zo maar een goede Côte Rotie uit de Rhône kunnen zijn” wordt over de Oostenrijker gezegd.

De conclusie: Nieuwe Wereld wijnen hebben in een korte tijd niet alleen aan kwantiteit maar ook aan kwaliteit toegenomen. Het zijn zeer herkenbare wijnen met een doorgaans eendimensionaal smaakprofiel. Ze zijn sneller op dronk dan wijnen uit de Oude Wereld en daardoor voor een groot publiek ‘makkelijk’ inzetbaar. Door het hogere alcoholgehalte hebben ze meestal meer body. Een gevolg van de hogere temperaturen in de wijngaarden. Nieuwe Wereld wijnen hebben nogal zoetige fruitsmaken door het (over)rijpe fruit wat in de gistkuip beland. Dit maakt ze in eerste instantie meer toegankelijk en verleidelijk, maar aan de andere kant ook minder complex en daardoor minder geschikt in combinatie met gerechten uit de Europese keuken. Dus er is geen Nieuwe Wereld - er is een andere wereld met andere wijnen die andere gerechten nodig hebben. Misschien wel gerechten uit die andere wereld!